O tym jak rozmawiać z dzieckiem o aborcji pisałam wcześniej w tym roku. Wtedy inspiracją był pewien incydent w jednej ze szkół. Dziś z okazji #czarnypodzieniałek i #strajkkobiet przypominam… bo zapewne dzieci będą miały pytania, na które warto odpowiadać.
***
Wczoraj rano, jadąc do pracy miałam (nie)przyjemność słuchania rozmowy Moniki Olejnik z panią minister edukacji. Pod koniec tejże dyskusji dowiedziałam się, że w pewnej szkole katechetka opowiadała V klasistom o tym, jak technicznie przeprowadzany jest zabieg aborcji oraz zadała jako pracę domową obejrzenie filmu „Niemy krzyk” (artykuł o całym zajściu tutaj klik!).
Pomijając na razie cały kontekst polityczno religijny oraz pozostawiając bez komentarza zachowanie katechetki i dyrekcji. W tej chwili trzeba skupić się na dzieciach oraz ich rodzicach. Ponieważ mam mętne wrażenie, że w rzeczonej szkole nie odbyły się spotkania z psychologiem, podejrzewam, że rodzicom nikt nie pomógł uporać się z trudną sytuacją, w której się znaleźli. Dlatego też dziś artykuł dla rodziców, którzy chcą dowiedzieć się jak rozmawiać z dziećmi o aborcji (bo w przeciwieństwie do tego co powiedziała pani minister Monice Olejnik z dziećmi rozmawiać należy o wszystkim, tylko że w sposób mądry, odpowiedzialny i wyważony). Poniżej kilka punktów, które pomogą rodzicom zmierzyć się z tym niełatwym tematem.
- Zapewnij dziecku poczucie bezpieczeństwa i miłości
Szczególnie jeśli Twoje dziecko już słyszało czym jest aborcja i ma trudność z uporaniem się z tym. W takich sytuacjach powinno czuć, że jest bezpieczne w swoim domu, wśród swojej rodziny i bliskich przyjaciół. Gesty są ważne, ale nie zapomnij też o słownym wyrażeniu swoich uczuć. Proste zdania w stylu „cieszę się, że ze mną jesteś”, „kocham Cię”, „lubię spędzać z Tobą czas” pomagają stworzyć grunt do dalszej rozmowy w poczuciu akceptacji i miłości.
Budowanie poczucia bezpieczeństwa będzie teraz szczególnie istotne. Być może pooglądaj z dzieckiem album ze zdjęciami z ciąży, poopowiadaj mu o tym, że był wyczekanym maluchem. Wspólne wspomnienia i odwołanie sie do dobrych chwil z przeszłości umacnia relacje. W tym wypadku zaspokoi też ciekawość na niezadane pytanie „czy ja byłem/byłam chcianym dzieckiem? czy moi rodzice myśleli o aborcji?”.
- Nie unikaj dziecka ani tematu
W chwilach szczególnie trudnych mamy potrzebę społecznego wsparcia. Bliscy są tymi osobami, u których szukamy pomocy i ukojenia. Dawaj dziecku jasne sygnały dotyczące tego, że masz dla niego czas, być może zaproponuj wspólny spacer. Jasno też mów, że na każdy temat dziecko może z Tobą porozmawiać. Możesz to zrobić mówiąc np. „Widzę, że jesteś smutny a od mamy Asi wiem, że w szkole miała miejsce trudna sytuacja. Rozumiem, że teraz potrzebujesz trochę czasu, żeby to wszystko przemyśleć. Jeśli jednak chciałbyś porozmawiać i poznać moje zdanie albo po prostu pobyć razem, żeby się wypłakać lub posmucić to pamiętaj, że zawsze znajdę dla Ciebie czas.”
- Mów szczerze o swoich emocjach, odczuciach i przemyśleniach
Gdy dojdzie do rozmowy nie zaczynaj od razu od konkretów i suchych faktów. Jeśli najpierw wypowiesz dwa, trzy zdania dotyczących Twoich własnych emocji dziecko lepiej zrozumie kontekst tej rozmowy. Możesz powiedzieć, że Ci przykro i smutno, że dowiedziało się o tym czym jest aborcja od kogoś obcego, że wołałabyś sama opowiadać mu o takich rzeczach, bo to tematy, które dla wszystkich są trudne. Jeśli krępujesz się takiej rozmowy to również opowiedz o tym dziecku zaznaczając wyraźnie dlaczego mimo wszystko decydujesz się podjąć temat.
- Opowiedz o samej aborcji oraz o towarzyszących jej dylematach
Mówiąc o samym zabiegu nie podawaj szczegółów technicznych jak wspomniana wyżej katechetka. Takie zabiegi służą straszeniu. Raczej warto opowiedzieć o wielu kontekstach tej sytuacji. Mów jednak prawdę, nie udawaj że kobiety nie dokonują aborcji. Zamiast takiego kłamstwa lepiej opowiedz o tym dlaczego się na nią decydują (śmiertelna choroba u dziecka, zagrożenie dla życia itp.) oraz o tym, że jest to decyzja bardzo osobista i trudna, pewne wyjście ostateczne do którego czasem zmusza życie. Zaznacz, że działania wszystkich ludzi – dorosłych uprawiających seks z zabezpieczeniem, nauczycieli edukujących do bezpiecznego seksu, lekarzy i pielęgniarek oraz położnych zmierzają właśnie do tego, by jak najmniej kobiet musiało mierzyć się z tak trudnym wyborem. Dobrze by było również wspomnieć o tym, że ludzie są różni, mają różne poglądy na życie oraz wyznają różne religie, dlatego każdy z nas ma wolny wybór. To, że ktoś różni się w swoich poglądach od nas nie oznacza, że jest gorszy bądź zły.
- Zapytaj o zdanie i odczucia dziecka
Pozwól dziecku wyrazić swoje emocje. Nawet jeśli pojawią się tam obraźliwe słowa bądź trudne odczucia. Zmierzenie się pierwszy raz z tematem aborcji jest trudne nawet dla dorosłych, tym bardziej dziecko ma prawo do przeżywania strachu, smutku czy złości. Pamiętaj, że w pewnych etapach rozwoju psychologicznego dzieci cechują się bardzo wysokim poszanowaniem zasad i norm społecznych, mogą też chcieć surowo karać ludzi, którzy tym normom się nie podporządkują. Związane to jest z ich emocjami, ale też ze sposobem w jaki myślą i interpretują świat. W większości przypadków złożoność całej sytuacji oraz zaakceptowanie pewnych wyjątkowych okoliczności przychodzi już u nastolatków.
Jeśli Twoje dziecko jest akurat w takim wieku, że jest bardzo kategoryczne i np. ma ochotę karać kobiety, które dokonały aborcji pozwól mu na te odczucia. Po prostu powiedz, że akceptujesz te emocje oraz, że dziecko ma do nich prawo. Zaznacz jednak, że sama myślisz inaczej oraz, że zamiast karać lepiej jest przeciwdziałać. Możesz też wspomnieć, że jesteś otwarta na dalsze rozmowy jeśli dziecko tego potrzebuje i chce lepiej zrozumieć Twój punkt widzenia.
- I znów buduj w dziecku poczucie bezpieczeństwa oraz akceptacji
Prawda jest taka, że choć rozmowa nie będzie łatwa dla żadnej ze stron to przeprowadzenie jej pozwoli dzieciom odzyskać spójną wizję świata. Dodatkowo, rodzic który reaguje na emocje i doświadczenia dziecka, wyraża otwartość i chęć rozmowy pokazuje swoim zachowaniem, że w każdej życiowej sytuacji dziecko może na niego liczyć. To podstawa zaufania i bliskiej relacji.
